Σκηνοθέτες-Σεναριογράφοι: Ποιοι γράφουν τα περισσότερα σενάρια;
Η αλήθεια των αριθμών σε μια επαγγελματική αντιπαράθεση
Η πρόθεση συνεργασίας μεταξύ σκηνοθετών και σεναριογράφων, διαχρονικά -τουλάχιστον από τις αρχές της δεκαετίας ‘80s και έπειτα- αποτελεί ένα σημείο αιχμής και αντιπαράθεσης, σε ότι αφορά τη συγγραφή των σεναρίων για τον κινηματογράφο, ανάμεσα στις δύο ειδικότητες και την επαγγελματική τους συνεργασίας.
Οι σεναριογράφοι ισχυρίζονται ότι οι σκηνοθέτες στην Ελλάδα, προτιμούν να γράφουν τα σενάρια των ταινιών τους, μόνοι τους είτε ως μοναδικοί σεναριογράφοι ή ως συμμετέχοντες σε ομάδα, με άλλα πρόσωπα…
Από την άλλη πλευρά, οι σκηνοθέτες, σε αρκετά πάνελς στα οποία παραβρέθηκα ως συντονιστής, υποστηρίζουν ότι με την προσωπική τους συμμετοχή στη συγγραφή των ιστοριών τους, το αποτέλεσμα είναι αποδοτικότερο.
Ποια από τις δύο πλευρές έχει δίκιο;
Εμείς στο www.grmdb.gr επιχειρούμε -για πρώτη φορά δημόσια- να προσεγγίσουμε την αντιπαράθεση, βασιζόμενοι στην αλήθεια των αριθμών και μόνον αυτών.
Το δείγμα μελέτης καλύπτει όλο το φάσμα της ιστορίας του Ελληνικού Κινηματογράφου, από το 1914 («ΓΚΟΛΦΩ» του Κώστα Μπαχατόρη) έως και το σύνολο των ταινιών του 2019
Οι καταγεγραμμένες ταινίες στο www.grmdb.gr -τη στιγμή που γράφεται το άρθρο- είναι 11.281 με 7.504 μεγάλου και 3.777 μικρού μήκους. Ωστόσο, η έρευνα βασίστηκε στις 11.273 καθώς σε 6 από αυτές είναι αδιευκρίνιστα σημαντικά δεδομένα όπως: έτος παραγωγής και διάρκεια, ενώ 2 από αυτές είναι καταχωρημένες με έτος παραγωγής το 2020 κι εξαιρέθηκαν για ευνόητους λόγους
Οι 8 ταινίες που εξαιρέθηκαν από την έρευνα:
- «DADA» των Φίλιππου(;) Αλαβέρα και Δημήτρη Χρηστίδη (3) (Προβολή: Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1988, Τμήμα: Διαγωνιστικό)
- «ΓΑΛΛΙΔΑ ΔΑΣΚΑΛΑ, Η» του Νίκου Σούλη (Προαναγγελία έναρξης γυρισμάτων στις αρχές του 2019 με ηθοποιούς: Λένα Παπαληγούρα, Απόστολος Τότσικας, Ρουμπίνη Βασιλακοπούλου)
- «ΗΤΑΝ ΕΝΑ ΝΗΣΙ» του Ανδρέα Κωνσταντινίδη (2) (Προβολή: Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης 1975, Τμήμα: Αφιέρωμα Κυπριακός Κινηματογράφος
- «ΜΗΛΟ, ΤΟ» του Δημήτρη Αρβανίτη (Προβολή: Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1979, Τμήμα: Διαγωνιστικό)
- «ΠΡΩΤΗ ΕΠΑΦΗ» του Βασίλη Μιχαήλ (2) (Προβολή: Φεστιβάλ Δημιουργών και Video Θεσσαλονίκης 1999, Τμήμα: Βραβευμένες Ταινίες Προηγούμενων Χρόνων)
- «ΣΚΙΝΔΑΜΕΝΑΣ ΕΝ ΣΤΗΘΕΣΙΣ ΟΡΓΑΣ ΠΕΦΥΛΑΧΘΑΙ ΓΛΩΣΣΑΝ ΜΑΨΥΛΑΚΑΝ» της Έλλης Χρυσίδου (Προβολή: Φεστιβάλ Ευρωπαϊκού Φανταστικού Κινηματογράφου 1990, Τμήμα: Ταινίες Μεγάλου Μήκους)
- «DESTINY» του Δημήτρη Κατσικούδη
- «LIVE BETTER» του Βασίλη Κεχαγιά
Η πρώτη έκδοση της μελέτης/έρευνας παρουσιάζει στοιχεία με βασική προϋπόθεση: ο σκηνοθέτης να συμμετέχει στο σενάριο της ταινίας: είτε ως αυτόνομος σεναριογράφος, είτε ως ένα από τα πρόσωπα που στελεχώνουν την ομάδα συγγραφής τους σεναρίου (τουλάχιστον ένα ακόμη πρόσωπο). Επίσης, δε υπολογίζονται δεδομένα όπως: Διαχωρισμός σε ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, διαχωρισμός φύλων (άνδρες, γυναίκες, ομαδικές εργασίες) κλπ
Συνολική απεικόνιση
Σύνολο Ταινιών Έρευνας | Σύνολο Ταινιών με συμμετοχή Σκηνοθέτη στη συγγραφή σεναρίου |
Περίοδος | Μέσος όρος Ποσοστού Συμμετοχής |
11.275 | 7.758 | 1914-2019 | 67,35% |
Ακολουθεί πίνακας με λεπτομερή ανάλυση ανά έτος παραγωγής
Σύνολο |
Συμμετοχές σκηνοθετών |
Έτος |
Ποσοστό |
1 |
1 |
1914 |
100,00% |
1 |
0 |
1916 |
0,00% |
2 |
1 |
1917 |
50,00% |
1 |
1 |
1919 |
100,00% |
2 |
1 |
1920 |
50,00% |
2 |
1 |
1922 |
50,00% |
2 |
1 |
1924 |
50,00% |
2 |
1 |
1925 |
50,00% |
1 |
1 |
1927 |
100,00% |
3 |
2 |
1928 |
66,67% |
5 |
5 |
1929 |
100,00% |
8 |
2 |
1930 |
25,00% |
7 |
4 |
1931 |
57,14% |
4 |
4 |
1932 |
100,00% |
2 |
1 |
1933 |
50,00% |
1 |
1 |
1934 |
100,00% |
1 |
1 |
1937 |
100,00% |
4 |
3 |
1938 |
75,00% |
3 |
2 |
1939 |
66,67% |
1 |
0 |
1940 |
0,00% |
1 |
1 |
1942 |
100,00% |
5 |
4 |
1943 |
80,00% |
2 |
2 |
1944 |
100,00% |
7 |
5 |
1945 |
71,43% |
7 |
6 |
1946 |
85,71% |
7 |
5 |
1947 |
71,43% |
7 |
4 |
1948 |
57,14% |
8 |
7 |
1949 |
87,50% |
7 |
6 |
1950 |
85,71% |
14 |
9 |
1951 |
64,29% |
17 |
13 |
1952 |
76,47% |
23 |
12 |
1953 |
52,17% |
21 |
15 |
1954 |
71,43% |
19 |
13 |
1955 |
68,42% |
30 |
22 |
1956 |
73,33% |
35 |
22 |
1957 |
62,86% |
58 |
38 |
1958 |
65,52% |
65 |
31 |
1959 |
47,69% |
91 |
44 |
1960 |
48,35% |
83 |
38 |
1961 |
45,78% |
105 |
50 |
1962 |
47,62% |
106 |
45 |
1963 |
42,45% |
132 |
68 |
1964 |
51,52% |
129 |
58 |
1965 |
44,96% |
127 |
55 |
1966 |
43,31% |
126 |
55 |
1967 |
43,65% |
130 |
58 |
1968 |
44,62% |
128 |
56 |
1969 |
43,75% |
125 |
59 |
1970 |
47,20% |
124 |
48 |
1971 |
38,71% |
118 |
61 |
1972 |
51,69% |
103 |
73 |
1973 |
70,87% |
98 |
66 |
1974 |
67,35% |
115 |
78 |
1975 |
67,83% |
105 |
70 |
1976 |
66,67% |
100 |
77 |
1977 |
77,00% |
97 |
61 |
1978 |
62,89% |
151 |
93 |
1979 |
61,59% |
161 |
102 |
1980 |
63,35% |
134 |
83 |
1981 |
61,94% |
151 |
92 |
1982 |
60,93% |
124 |
91 |
1983 |
73,39% |
151 |
100 |
1984 |
66,23% |
177 |
103 |
1985 |
58,19% |
164 |
111 |
1986 |
67,68% |
143 |
102 |
1987 |
71,33% |
153 |
115 |
1988 |
75,16% |
177 |
130 |
1989 |
73,45% |
154 |
129 |
1990 |
83,77% |
121 |
92 |
1991 |
76,03% |
97 |
76 |
1992 |
78,35% |
106 |
91 |
1993 |
85,85% |
100 |
85 |
1994 |
85,00% |
118 |
106 |
1995 |
89,83% |
134 |
109 |
1996 |
81,34% |
145 |
127 |
1997 |
87,59% |
186 |
165 |
1998 |
88,71% |
176 |
149 |
1999 |
84,66% |
118 |
96 |
2000 |
81,36% |
157 |
123 |
2001 |
78,34% |
155 |
132 |
2002 |
85,16% |
186 |
140 |
2003 |
75,27% |
151 |
134 |
2004 |
88,74% |
184 |
138 |
2005 |
75,00% |
211 |
167 |
2006 |
79,15% |
237 |
173 |
2007 |
73,00% |
243 |
184 |
2008 |
75,72% |
237 |
164 |
2009 |
69,20% |
296 |
196 |
2010 |
66,22% |
339 |
216 |
2011 |
63,72% |
344 |
220 |
2012 |
63,95% |
355 |
229 |
2013 |
64,51% |
337 |
222 |
2014 |
65,88% |
400 |
278 |
2015 |
69,50% |
459 |
337 |
2016 |
73,42% |
503 |
368 |
2017 |
73,16% |
458 |
348 |
2018 |
75,98% |
352 |
274 |
2019 |
77,84% |
Καμπύλη προηγούμενου Πίνακα
Στην παραπάνω καμπύλη, με κόκκινο χρώμα, απεικονίζεται η τάση του μέσου όρου, κυμαινομένη αυξητικά (όρια από 63,00% έως και 67,00%), οδηγώντας στο συμπέρασμα ότι οι Έλληνες σκηνοθέτες, συμμετέχουν ενεργά στη συγγραφή των σεναρίων τους, στο σύνολο της έρευνας.
Ακραία (ελάχιστα και μέγιστα) σημεία μέτρησης, τα οποία επηρεάζουν σημαντικά τη συνολική απεικόνιση
Ελάχιστα
Σύνολο ταινιών |
Σκηνοθέτης με συμμετοχή στο σενάριο |
Έτος |
Ποσοστό |
1 |
0 |
1916 |
0,00% |
1 |
0 |
1940 |
0,00% |
ενώ η πρώτη τιμή μετά το 00,00% (1916 & 1940), είναι η 25,00% για το έτος 1930, για να ακολουθήσει η επόμενη με 38,71% για το έτος 1971
Μέγιστα
Σύνολο ταινιών |
Σκηνοθέτης με συμμετοχή στο σενάριο |
Έτος |
Ποσοστό |
1 |
1 |
1914 |
100,00% |
1 |
1 |
1919 |
100,00% |
1 |
1 |
1927 |
100,00% |
5 |
5 |
1929 |
100,00% |
4 |
4 |
1932 |
100,00% |
1 |
1 |
1934 |
100,00% |
1 |
1 |
1937 |
100,00% |
1 |
1 |
1942 |
100,00% |
2 |
2 |
1944 |
100,00% |
Ανώτερες κορυφές (από 80,00% έως και 99,00%)
Σύνολο ταινιών |
Σκηνοθέτης με συμμετοχή στο σενάριο |
Έτος |
Ποσοστό |
7 |
6 |
1946 |
85,71% |
8 |
7 |
1949 |
87,50% |
7 |
6 |
1950 |
85,71% |
154 |
129 |
1990 |
83,77% |
106 |
91 |
1993 |
85,85% |
100 |
85 |
1994 |
85,00% |
118 |
106 |
1995 |
89,83% |
134 |
109 |
1996 |
81,34% |
145 |
127 |
1997 |
87,59% |
186 |
165 |
1998 |
88,71% |
176 |
149 |
1999 |
84,66% |
118 |
96 |
2000 |
81,36% |
155 |
132 |
2002 |
85,16% |
151 |
134 |
2004 |
88,74% |
Για καλύτερη κατανόηση των στοιχείων όσο και των τάσεων μέσου όρου, διαιρέσαμε το συνολικό χρονικό διάστημα 1914-2020 σε τρεις σημαντικές περιόδους
Καμπύλη περιόδου 1914-1949 (με κόκκινο χρώμα η τάση του μέσου όρου, κυμαινόμενη αυξητικά στα όρια -περίπου- από 59,00% έως και 70,00%)
Καμπύλη περιόδου 1950-1999 (παρατηρούμε ότι η τάση του μέσου όρου, κυμαινόμενη επίσης αυξητικά, παρουσιάζει μεγαλύτερο «άνοιγα» στα κάτω όρια (από αυτήν της περιόδου 1914-1949) με τιμές -περίπου- από 51,00% έως 69,00%)
Καμπύλη περιόδου 2000-2019 (παρατηρούμε ότι η τάση του μέσου όρου, κυμαινόμενη μειωτικά (με όρια -περίπου- 80,00% έως 69,00%)
Τα συμπεράσματα δικά σας
Σε επόμενα άρθρα θα προσεγγίσουμε το γενικό αποτέλεσμα σε αντίστοιχα ποσοστά:
- Συγγραφής σεναρίου από τον ίδιο το σκηνοθέτη και μόνον από αυτόν
- Συνόλου μόνον ταινιών Μεγάλου Μήκους
- Συνόλου μόνον ταινιών μικρού μήκους
- Συνόλου ταινιών ανά φύλο σκηνοθέτη (άνδρας/γυναίκα)
- Τέλος ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η σχέση των σκηνοθετών με την ιδιότητα του μοντέρ
Θέμα συζήτησης έχει ανοίξει στην ομάδα μας στο facebook στην οποία μπορείτε να δηλώσετε τις απόψεις σας πατώντας εδώ
μελέτη-έρευνα-σχεδιασμός: www.grmdb.gr
απαγορεύεται η αναδημοσίευση μέρους ή ολόκληρου του άρθρου χωρίς την έγκριση της διαχειριστικής ομάδας